قیمت مسکن در تهران طی 12 سال 2500 درصد افزایش یافت

به عبارتی می توان گفت متوسط قیمت مسکن شهر تهران در بازه زمانی پاییز ۱۳۸۹ تا فصل مشابه آن در سال ۱۴۰۱ حدود ۲۶ برابر شده و حدود دو هزار و ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است.

به عبارت دیگر، در سال ۱۳۸۹ یک فرد با حدود ۱۱۱ میلیون تومان می توانست یک آپارتمان در سطح متوسط بخرد، حالا اما باید برای همان واحد مسکونی حدود سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان هزینه کند.

هر پنج سال هزار درصد رشد قیمت مسکن!

از سوی دیگر آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در شهر تهران در بازه پنج ساله یعنی از پاییز ۱۳۹۶ تا پاییز ۱۴۰۱ حدود ۹/۵ برابر رشد داشته و حدود ۸۳۸ درصد افزایش را پشت سر گذاشته است. اگر مبنای این آمار از آغاز سال ۱۳۹۶ گذاشته شود به نزدیک هزار درصد نیز می رسد.

بر اساس آمارها قیمت مسکن و اجاره بها در دهه 90 به مرز انفجار رسیده است و به این ترتیب قیمت مسکن بین سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ هر پنج سال حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ درصد رشد داشته است!

تورم جهانی مسکن در ۱۲ سال

به تازگی گزارشی در سایت ویژوآل کاپتالیست منتشر شده است که تورم مسکن در بازه سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ را در ۵۷ کشور جهان نشان می دهد.

بر اساس این گزارش، ایسلند با ۱۰۳ درصد افزایش قیمت در بین باقی کشورها رکوددار تورم مسکن طی بازه ۱۲ ساله است. پس از آن هم لیتوانی و نیوزیلند با ۹۷ درصد افزایش قیمت قرار دارند. کانادا هم بین ۱۰ کشور اول در تورم مسکن قرار دارد و ساکنان آن در این بازه زمانی شاهد ۹۰ درصد رشد قیمت بوده اند.

این در حالی است که کشوری مانند اندونزی در این ۱۲ سال هیچگونه کاهش یا افزایش قیمتی را تجربه نکرده است. برخی از دیگر کشورها مانند یونان نیز تا ۲۶ درصد تورم منفی را در زمینه مسکن ثبت کرده اند.

این مقایسه فاصله نجومی تورم مسکن میان ایران و کشورهای جهان را به خوبی روشن می کند؛ اما دلایل این رشد چیست؟

دلایل رشد قیمت جهانی مسکن

در خصوص دلایل رشد قیمت مسکن در بازار جهانی مسکن می توان مواردی را برشمرد؛ برای مثال از دیدگاه اقتصاد کلان می توان به افزایش درآمدهای قابل تصرف و کاهش نرخ بهره بلندمدت اشاره کرد. همچنین از دریچه جمعیت شناختی نیز عواملی مانند رشد جمعیتی، افزایش مهاجرت و تغییرات در ساختار خانواده وجود داشته است. از زاویه شرایط اعتباری هم دسترسی گسترده تر و تامین مالی کارآمدتر اعتبارات وام مسکن مطرح هستند.

همچنین می توان سایر عوامل مانند بهبود چارچوب سیاست های کلان، سرمایه گذاری بین‌المللی و تغییرات نظارتی و مالیاتی را مد نظر قرار داد.

موارد جالب توجه دیگری نیز در میان عوامل ذکر شده برای رشد قیمت مسکن در کشورهای جهان دیده می شود. برای مثال در ایسلند رشد گردشگری و افزایش اجاره های کوتاه مدت به بحران مسکن دامن زده و در ایالات متحده عرضه محدود مسکن در افزایش قیمت ها دخیل بوده است.

دلایل افزایش قیمت مسکن در ایران

بازار مسکن ایران از تمام این موارد رنج می برد و مدت هاست، هم از سمت عرضه و هم از سمت تقاضا با مشکلاتی روبه‌روست؛ گرانی ها قدرت خرید مردم را تا اندازه زیادی پایین آورده و حالا نه تنها این بازار با کمبود تقاضای مصرفی مواجه است، بلکه کاهش سود انبوه سازان و افزایش قیمت نهاده های ساختمانی نیز این بازار را با چالش جدی عرضه مواجه کرده است.

این در حالی است که با کاهش ارزش پول ملی این بازار به عرصه ای برای کسب سود و حفظ ارزش دارایی ها در برابر تورم نیز تبدیل شده است. در ماه های اخیر تقاضای سرمایه ای تا حد زیادی در بازار مسکن رشد داشته است که این موضوع خود می تواند دلیلی دیگر برای افزایش تورم در این بخش باشد.

از دیدگاه کلی قیمت مسکن در ایران را می توان تابعی از وضعیت بحرانی اقتصاد کلان در سال های گذشته دانست که به وسیله تحریم های بین‌المللی، رشد نرخ تورم و در نهایت افزایش قیمت دلار تقویت شده است.